بوتاکس چیست؟
بوتاکس یک داروی تزریقی است که با فلج کردن عضلات باعث از بین بردن خطوط پوستی می‌شود. این دارو از سم بوتولونیوم نوع A ساخته شده که به صورت موقتی باعث فلج شدن عضلات می‌شود. علت اصلی ایجاد چین و چروک‌های متحرک صورت، حرکت عضلات است. پس اگر آن‌ها را فلج کنیم، خطوط صورت هم محو می‌شوند.
تزریق بوتاکس از جمله روش‌های کم‌تهاجمی جوانسازی پوست است و به عنوان روشی ایمن و موثر برای از بین بردن خطوط ظریف و همچنین چین و چروک‌های اطراف چشم بیشترین کاربرد را دارد. البته برای رفع خطوط بقیه‌ی بخش‌های صورت مثل خط اخم یا خطوط افقی پیشانی هم می‌توان از طریق تزریق بوتاکس به پیشانی استفاده کرد.
بوتولونیوم نوع A چیست؟
بوتولونیوم نوع A که تقریباً تمامی داروهای تزریقی بوتاکس از آن ساخته شده‌اند، نوعی ماده‌یِ سمی برای اعصاب یا نوروتوکسین است که می‌تواند عملکرد اعصاب را به طور موقت از کار بیندازد. عضلات ارادی بدن (مثل آن‌هایی که در صورت قرار دارند) در صورتی منقبض می‌شوند که پیام انقباض از طرف مغز و از طریق اعصاب حرکتی به آن‌ها برسد. در صورتی که در محل عضله، سم بوتولونیوم وجود داشته باشد، عملکرد عصب حرکتی مختل شده و عضله فلج می‌شود.
آیا تزریق بوتاکس ایمن است؟
از نظر سازمان FDA، وزارت بهداشت ایران و تقریباً تمامی سازمان‌های نظارتی درمان و سلامت، تزریق بوتاکس برای استفاده‌های درمانی یا جوانسازی پوست، ایمن و بی‌خطر شناخته می‌شود.
هشدار: در آرایشگاه بوتاکس نکنید!
حتماً برای تزریق بوتاکس به مراکز معتبر درمانی مراجعه کنید. استفاده از این دارو از نظر وزارت بهداشت و درمان کشور، تنها توسط پزشکان متخصص و دوره دیده مجاز است و باید در مراکز درمانی مانند کلینیک‌ها، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها انجام شود. تزریق بوتاکس در مراکز غیردرمانی مانند آرایشگاه‌ها و توسط افراد غیرپزشک می‌تواند عواقب بدی برای شما به همراه داشته باشد. این موضوع دو علت دارد:
در این مراکز معمولاً از بوتاکس‌های غیراستاندارد و بدون مجوز استفاده می‌شوند. چون تهیه بوتاکس فقط توسط پزشکان یا با نسخه‌ی پزشک ممکن است، افراد غیرپزشک مجبورند که از بوتاکس‌های قاچاقی استفاده کنند. داروهای قاچاق می‌تواند موجب بروز عوارضی مانند واکنش‌های حاد آلرژیک شوند.
احتمال بروز عوارض جانبی مانند افتادگی پلک، عدم تقارن یا ایجاد دو بینی، در صورت تزریق بوتاکس در مراکز غیردرمانی بیشتر است. به علاوه در صورتی که دچار عوارض حاد بشوید، افراد غیرپزشک توان درمان و رفع مشکلات احتمالی را ندارند.
کاربردهای بوتاکس
بوتاکس بیشتر به عنوان فرآورده‌ای تزریقی برای درمان چین و چروک‌ها و خطوط صورت شناخته می‌شود. به طور کلی کاربردهای بوتاکس را می‌توان به دو دسته‌ی زیبایی و درمانی تقسیم کرد.
کاربردهای زیبایی
درمان چین و چروک‌های طرفین چشم‌ها که به چین‌های پنجه کلاغی معروف است؛
محو کردن خط اخم (بین دو ابرو)؛
رفع خطوط افقی پیشانی
از بین بردن چین و چروک های دور چشم و بالای بینی
بالا بردن گوشه‌های لب
پوشش لبخند لثه ایی
کاربردهای درمانی
رفع افتادگی پلک
پریدن پلک یا پرش عضلات چشمی
میگرن مزمن
اسپاسم عضلات گردن
مثانه‌ی پرکار یا بیش فعال
تعریق بیش از حد (هایپرهیدروز)
برخی از اختلالات عصبی مانند فلج مغزی (سربرال پالزی)
هزینه تزریق بوتاکس چقدر است ؟
هزینه تزریق بوتاکس به عوامل زیادی بستگی دارد. برخی از آن‌ها را در فهرست زیر مطرح کرده‌ایم:
برند بوتاکس: با توجه به نوسانات ارزی، قیمت فرآورده‌های بوتاکس متغیر است. به طور کلی برند دیسپورت گران‌ترین و برندهای نورونوکس و مسپورت در رده‌های بعدی از نظر قیمت جای می‌گیرند. بسته به این که کدام از برند برای تزریق استفاده کنید، قیمت درمان هم تغییر می‌کند.
محل تحت درمان: دوز درمانی در محل‌های مختلف بدن متفاوت است. مثلاً برای رفع افتادگی گوشه‌های لب به ۲ تا ۸ واحد بوتاکس (۱ تا ۲ تزریق) و برای رفع خط اخم به ۲۰ تا ۴۰ واحد دارویی (۵ تا ۸ تزریق) نیاز است. هرچه نیاز به دوز دارویی بیشتر باشد، قاعدتاً هزینه بوتاکس هم بیشتر می‌شود.
عمق خطوط: عامل دیگری که در میزان دوز درمانی موثر است، عمق خطوط یا شدت چین و چروک‌های صورت است. مثلاً برای چین‌های پنجه کلاغی ممکن است ۲ تا ۵ تزریق برای هر طرف نیاز باشد. هرچه دوز داروی مورد نیاز کمتر باشد، هزینه‌ی بوتاکس هم کاهش می‌یابد.
خطرات و عوارض بوتاکس چیست ؟
عوارض اصلی این روش جوانسازی شامل سردرد، درد و علایم مشابه با سرما خوردگی می‌شود. در موارد نادر، افتادگی ابرو یا پلک ممکن است مشاهده شود. یکی از موارد مهمی که باید پیش از تزریق بوتاکس توسط پزشک بررسی شود، احتمال افتادگی پلک است که در ۵ درصد از افراد دیده می‌شود. اگر تزریق به دست پزشک متخصص و باتجربه صورت بگیرد، عارضه‌ای بسیار نادر خواهد بود.
چه کسانی نمی‌توانند بوتاکس تزریق کنند؟
تزریق بوتاکس برای افراد زیر توصیه نمی‌شود:
خانم‌های باردار و شیرده
افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی یا عضلانی
وجود عفونت فعال یا تبخال در محل تزریق
افرادی که داروهای رقیق کننده خون یا ضد انعقادی استفاده می‌کنند، باید در مورد مصرف این داروها با پزشک مشورت کنند.
اگر چین و چروک‌ها خیلی عمیق باشد، ممکن است بوتاکس تاثیر چندانی نداشته باشد. در این حالت هم باید نظر پزشک متخصص را جویا شوید.
ماندگاری اثرات بوتاکس چقدر است؟
به طور کلی اثرات بوتاکس به منظور جوانسازی پوست، بین ۴ تا ۶ ماه پس از تزریق پایدار است. موثرترین عوامل بر ماندگاری اثرات بوتاکس، محل تحت درمان و میزان بوتاکس تزریق شده هستند. به جز این‌ها، عوامل دیگری هم بر پایداری اثرات تاثیر می‌گذارند که شامل موارد زیر است:
· سن شما
· میزان الاستیسیته یا انعطاف پذیری پوستتان
· عمق چین و چروک‌ها یا خطوط پوستی
به طور مثال اگر از بوتاکس برای درمانی چین و چروک‌های بسیار عمیق استفاده کنید، احتمال کامل محو نشدن این خطوط و همچنین احتمال سریع‌تر از بین رفتن اثرات تزریق بوتاکس بیشتر است.
آیا تزریق مداوم بوتاکس باعث افزایش ماندگاری اثرات می‌شود؟
با هربار تزریق بوتاکس، ممکن است ماندگاری اثرات هم بیشتر شود. بوتاکس باعث فلج شدن عضلات می‌شود؛ پس برای ۴ تا ۶ ماه نمی‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. اگر عضله‌ای در بدن مورد استفاده قرار نگیرد، به مرور تحلیل رفته و کوچک می‌شود. به همین علت ممکن است که به مرور زمان، فواصل تمدید تزریق طولانی‌تر شوند.
هر چند وقت یکبار می‌توان بوتاکس کرد؟
در مورد این مسئله باید با پزشک مشورت کنید. به طور کلی تزریق بوتاکس در فواصل کوتاه‌تر از سه ماه توصیه نمی‌شود. چون در این صورت ممکن است بدن شما به سم بوتولونیوم مقاوم شده و دیگر به درمان پاسخی ندهد.
چقدر طول می‌کشد تا بوتاکس اثر کند؟
به طور معمول مراجعین بین ۳ تا ۱۰ روز بعد از تزریق متوجه اثرات بوتاکس می‌شوند.